صدای دلنشینی گوشهایم را نوازش میکند و سکوت و تنهایی ام را در هم میشکند بویی به مشامم میرسد.عصاره عطر اقیاقیاست که با گل رز امیخته شده و فریاد دلنشین الله اکبر را با نسیم صبحگاهی به در خانه مردم می کوبد؛خدا بزرگ است.« حی علی فلاح»بشتابید به سوی رستگاری.از خواب برمی خیزم به کنار حوض می روم شنای ماهیان درون حوض مرا به یاد،شستشوی انسان بوسیله ی نماز های پنج گانه می اندازد. چه صدای دلنشینی«لا اله الا الله»معبودی جز او نیست.سجاده ام را باز می کنم،فریادی از درون،خود را به دیواره های وجودم می کوبد و انگار دیگر تحمل سکوت را ندارد .                                                                                                   .    اماافسوس که برخی نماز را سبک می شمارند ونماز را موقع خوبی برای فکر  نمودن ،به کار های گوناگون دانسته و اشتباهات فراوانشان در نماز حاکی از اشفتگی ذهن و قلبشان و مشغول بودنشان به افکار گوناگون و مختلف است که قران می گوید:وای به احوال نماز گزارانی که از نمازشان غفلت کنند.شرایط صحت و کمال نماز را بتوان به اسانی و سهولت انجام داد اما انچه بسی حساس است در نماز نباید از سوی الله غافل شد.اری نمازی که برای غیر او باشد و حتی در ان نیز توجهی به سوای او معطوف باشد نمازی خداپسندانه و معراج روحانی و معنوی نیست و مقبول درگاه الهی قرارنمی گیرد  باید در نماز حضور قلب، تفهم، تعظیم، هیبت، رجاء، حیاء داشته باشد. باید در نماز طهارت، نیت، قرائت، نماز اول وقت، هرگزنباید فراموش نمودهمانا که امام حسین در جنگ نماز را فراموش نکرد، نماز بهترین حالت انسان برای در زدن خانه مقتدرترین پادشاه دو جهان و خالق مخلوقات که بر تمام حالاتشان اگاه است.شیرین ترین لحظات زندگی انسان همان هنگامی است که شهد گوارای محبت با معبود به کامش ریخته شود و مفتخر با سخن گفتن با یگانه معشوق وجود گردد.                                                                         .     پیامبر اسلام می فرماید:مومنی نیست که به نماز ایستد مگر این که رحمت الهی تاعرش او را احاطه می کند و فرشته ای بر او گماشته می شود که ندا می نماید،ای فرزند آدم اگر می دانستی ان چه را که در نمازت است و با که سخن می گویی هرگز از نماز ملول نمی شدی و از ان روی نمی گرداندی،آری آنچه در آسمانها و زمین است باید نیایش خدا نمایند و تنها برای اوست ثنا و ستایش ..                 اثار نماز=1-شفاعت نصیب انسان میشود2-ستون دین است3-کلید بهشت4-دوری از گناهان5-ارتباط قوی بین انسان وخدا6-حل مشکلات7-فراوانی نعمت8-ثواب بسیار دارد9-ارامش روحی 10-رهایی ازجهنم11-موفقیت در کارها12-نورانی شدن قلب13-هدایت شدن14-بندگی خدا15فراهم شدن ضمینه ظهور16-دوری از شیطان17- محبوب شدن نزد مردم18-تشکر از خدا 

   پس بیایید بانمازخواندن بینی شیطان را به خاک بمالیم وازثواب نمازجماعت بهره مند شویم و همچنین ازشفاعت امام حسین (علیه السلام) وازایشان پیروی کنیم.                   

امر به معروف و نهی از منکر

کارهای واجب جزو«معروف» ها وکارهای حرام جزو«منکرها» هستند.

برای انجام امر به معروف ونهی از منکر نخست باید معروف ها ومنکرها را بشناسیم . معروف ها مانند : نماز، روزه ، حجاب وپوشش ، راست گویی واحترام به پدر ومادر .

منکرها مانند: دروغگویی، بی اعتنایی به نماز روزه خواری، بدحجابی، سخن چینی، غیبت کردن، آزار واذیت پدر ومادر ، تقلب کردن ، گوش دادن به اهنگ ها وبرنامه هایی که آدمی را به گناه وآلودگی می کشاند.

امر به معروف و نهی از منکر نباید با عیب جویی ، توهین وتحقیر دیگران همراه باشد.

در امر به معروف و نهی از منکر نباید در پی کشف اسرار ورازهای وکارهای پنهانی دیگران باشیم ، البته در صورتی که آن کارها به شکل توطئه علیه اسلام ونظام اسلامی نباشد.

در صورتی انجام امر به معروف ونهی از منکر بر ما واجب می شود که شرایط زیر فراهم باشد.

1-      یقین داشته باشیم آنچه راکه دیگری انجا م می­دهد،حرام و آن چه که ترک می کند، واجب است.

2-     دست کم احتمال بدهیم که امر به معروف ما تاثیر گذار است .

3- مطمئن باشیم که از انجام دادن این مسئولیت ، ضرر جانی ، آبرویی یا ضرر مالی قابل توجه به ما وسایر مومنان وارد نمی شود .

4-     مطمئن باشیم که گناهکار به همین یک بار اکتفا نمی کند، بلکه تصمیم دارد که آن را ادامه دهد.

برای امر به معروف ونهی از منکر باید مراحل زیر را به ترتیب مراعات کنیم :

1-     نخست از طریق رفتار به گناهکار بفهمانیم که ما با کاراو مخالفیم ودوست داریم از این کار دست بردارد.

2- اگر از طریق رفتار موفق نشدیم ، باید با گفتاری نرم وگرم به او بفهمانیم که کار او مورد رضایت خدا نیست .

3- اگر از طریق رفتار وگفتار موفق نشدیم ، باید کار را به نیروهای قانونی کشور واگذار کنیم تا او را از طریق قانون از کار ناپسند بازدارد.

خوردنی ها ونوشیدنی ها

درباره ی خوردنی ها ونوشیدنی ها نکته های زیر را مراعات کنیم :

1-     آن چیز مال دیگران نباشد ، واگر مال آن هاست ، حتماً با اجازه ورضایت از آن استفاده کنیم .

2- ان چیز پاک باشد ؛ بنابراین اگر نجس است، باید آن را بشوییم تا پاک شود واگر قابل پاک شدن نیست حق استفاده از آن را نداریم .

3- آن چیز حلال باشد ، ولی اگر مثل شراب وآبجوو بعضی از گوشت ها ، حرام باشد ، حق استفاده از آن ها را نداریم .

4-     آن چیز برای ما ضرر نداشته باشد.

بعضی از حیوانات وپرندگان ، حرام گوشت هستند یعنی خوردن گوشت آنها حرام است مثل : گربه ، سگ، روباه،‌ خرگوش، عقاب ، کلاغ وتمام ماهی های بدون فلس .

وبرخی از حیوانات وپرندگان ، حلال گوشت هستند مانند: گوسفند، گاو، شتر، آهو، مرغ وخروس، میگو وماهی های فلس دار.

از خرید و پوشیدن برخی لباس ها پرهیز می کنیم :

1-  شکل وظاهر برخی لباس ها ، برای ترویج فرهنگ کسانی است که مسلمان نیستند وبه فرهنگ اصلی ما مسلمانان هجوم آورده اند ؛ مانند لباس هایی که عکس یا علامت یا علامت مربوط به کشور های غربی روی آن باشد.

2-     نوع رنگ ومدل برخی از لباس ها به گونه ای است که باعث ایجاد فساد است .

3-     برخی لباسها از ابریشم خالص است ودر فرهنگ اسلام، پوشیدن آن ها برای مردان وپسران حرام است.

مراقبت در نگاه کردن

از نظر احکام اسلامی ، نگاه آلوده ، به هیچ کس وهیچ چیز جایز نیست : امام صادق (ع) می فرمایند: «هرگاه چشم از حرام فروبسته شود ، به مشاهده ی عظمت وجلال حق پیشی می گیرد» .

نگاه عادی ومعمولی وبه دور از آلودگی نیز دارای حد ومرزهایی است که واجب است آن ها را مراعات کنیم :

نگاه مرد به مرد

این گونه نگاه جایز است، البته به جز عورت، که نگاه به آن حرام است :

نگاه عادی به نامحرم

این گونه نگاه در صورتی جایز است که نامحرم حجاب وپوشش کامل داشته باشد . البته نگاه به صورت ودست ها تا مچ جایز است .

نگاه عادی به عکس ها

این نگاه ها جایز است ، ولی اگر صاحب عکس نا محرم باشد واورا بشناسیم ، در صورتی نگاه به آن عکس جایز است که او حجاب کامل داشته باشد.

شنیدنی ها

شیوه ی اقتدا به امام جماعت:

اگر امام جماعت در رکعت اول نماز باشد وما کمی دیرتربرسیم ، باید به شیوه ی زیر عمل کنیم :

1-  اگر امام جماعت مشغول خواندن حمد وسوره است ، ما نیت می کنیم ، تکبیره الاحرام را می گوییم وهمراه دیگر نماز گزاران ، نماز را به جماعت ادامه می دهیم .

2-     اگر امام جماعت در حال رکوع است ، نیت می کنیم ، تکبیره الاحرام را می گوییم وبه رکوع می رویم . در صورتی که امام جماعت هنوز در حال رکوع باشد، باز هم نمازمان به جماعت صحیح است؛ ذکر رکوع را می گوییم ولی اگر امام جماعت ، ذکر رکوع را خوانده باشد ، ذکر رکوع را می گوییم ونماز را با اوادامه می دهیم .

نماز آیات

نماز آیات در مواقع زیر واجب می شود:

1-     زلزله

2-     ماه گرفتگی (خسوف)

3-     خورشیدگرفتگی (کسوف)

4-     رعد وبرق وبادهای زرد وسرخومانند آن ، در صورتی که بیشتر مردم بترسند.

نماز آیات مثل نماز صبح است ؛ البته با اندکی تفاوت :

الف : نیت آن فرق می کند.

ب: در هر رکعت ،پنج رکوع دارد.

نحوه خواندن نماز آیات : نخست نیت می کنیم.

پس از گفتن تکبیره الاحرام وخواندن سوره ی حمد ، نوبت پنج رکوع فرامی رسد ، برای انجام این کار می توانیم یک سوره را پنج قسمت کنیم وپس از خواندن هرقسمت آن ، به رکوع برویم ، مثلاً می گوییم :

1-     بسم الله الرحمن الرحیم ،‌ وبه رکوع می رویم وذکر رکوع را می گوییم .

2-     قل هوالله احد ، وبه رکوع می رویم وذکر رکوع را می گوییم .

3-     الله الصمد ، وبه رکوع می رویم وذکر رکوع را می گوییم .

4-     لم یلد ولم یولد ، وبه رکوع می رویم وذکر رکوع را می گوییم .

5-     ولم یکن له کفواً احد ، وبه رکوع می رویم وذکر رکوع را می گوییم .

آن گاه می ایستیم وبه سجده می رویم . پس از دوسجده بر می خیزیم ورکعت دوم را هم مثل رکعت اول می خوانیم .

اگربخواهیم دررکعت دوم قنوت بخوانیم باید بعد از « ولم یکن له کفواً احد» قنوت بخوانیم وبعد از آن به رکوع برویم .

نماز مسافر

مسافر کسی است که از وطن خود (جایی که انسان برای اقامت وزندگی خود ، اختیار کرده است )، حداقل 5/22 کیلومتر فاصله بگیرد؛ جایی که دیگردیوارهای وطن او دیده نشوند وصدای اذان نیز به گوش نرسد . به این جا «حدترخص» می گویند . از این جا به بعد باید نمازمان را شکسته وکوتاه بخوانیم ، یعنی باید نمازهای چهاررکعتی شامل نماز ظهر وعصر وعشا را دو رکعتی بخوانیم ، اما اگر تصمیم جدی داشته باشیم که در جای معینی دست کم برای 10روز کامل بمانیم ،دیگر حق نداریم نماز شکسته بخوانیم ، بلکه باید تا هر زمان که آن جا می مانیم ، نمازمان را کامل بخوانیم .

ولی اگر در جای معینی مانده ایم ویقین نداریم که دست کم ده روز کامل آن جا خواهیم ماند ، باید نمازمان را شکسته بخوانیم .

هنگام سفر ومسافرت همیشه قوانین زیر را به خاطر داشته باشیم .

1-     هرجا نمازمان شکسته است ، روزه نیز نمی توانیم بگیریم .

2-     هرجا نمازمان کامل است ، باید روزه هم بگیریم .

3- اگر کسی به قصد حرام ویا بدون اجازه ورضایت والدین به مسافرت برود ، هم نمازش کامل است وهم گناهکار است .

نمازجمعه

نمازجمعه، نمازی است که هرهفته در روز جمعه برگزارمی شود.این نماز به شکل جماعت وبه جای نماز ظهر خوانده می­شود و نمایش شکوه وعظمت اسلام ومسلمین است. در نمازجمعه اوضاع واحوال سایر مسلمانان، همچنین از توطئه­های دشمنان باخبر می شویم. مستحب است قبل از نمازجمعه، غسل جمعه کنیم.

نماز جمعه دو خطبه دارد که توسط امام جمعه وقبل از برگزاری نماز جمعه ایراد می گردد.

معمولاً در خطبه ی اول درباره ی مسائل اعتقادی واخلاقی صحبت می کند ، ودر خطبه دوم از مسائل اجتماعی وسیاسی سخن می گوید.

در آغاز هر خطبه بر چهارده معصوم پاک، سلام وصلوات می فرستند ودرپایان هر خطبه، یک سوره ی کوچک از قرآن را می خواند. وقتی که امام جمعه خطبه ی اول را به پایان می رساند، کمی می نشیند وبرای خواندن خطبه دوم از جا بر می خیزد؛ هم چنین در هر خطبه، مردم را به تقوا وپرهیزگاری فرا می خواند.

نحوه خواندن نماز جمعه

نماز جمعه دو رکعت است ؛ اذان واقامه را نمی گوییم . همراه امام جمعه نیت می کنیم وسپس تکبیره الاحرام می گوییم . آن گاه ساکت می مانیم ؛ چون خواندن حمد وسوره به عهده ی امام جمعه است ؛ سپس بقیه ی نماز را آهسته همراه با امام جمعه می خوانیم .

نماز جمعه ، مانند نماز صبح است، با این تفاوت که دو قنوت دارد ؛ یکی در رکعت اول ، پیش از رکوع ودیگری در رکعت دوم پس از رکوع .

روزه :

روزه آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند ، از اذان صبح تا مغرب از چیزهایی که روزه را باطل می کند خودداری نماید، یعنی:

1-     نباید چیزی بخوری ویا بیاشامی ، ولی اگر فراموش کردی ، روزه ات باطل نمی شود؛ اما باید هر لحظه که متوجه شدی ، فوری هرچه که در دهان داری ، بیرون بریزی ودهانت را آب بکشی .

2-     نباید تمام سرت را در آب فرو ببری ، ولی رفتن به زیر دوش حمام ایرادی ندارد.

3- نباید دود وغبار غلیظ به حلق خود برسانی ؛ برای همین باید هنگام جاروزدن ودرجاهایی که غبارودود غلیظ وجود دارد ، مواظب باشی ودهانت را ببندی .

4-     نباید چیز دروغی را به خدا وپیامبر (ص) وامامان معصوم (علیهم السلام ) نسبت بدهی .

تذکر: برای بدست آوردن اطلاعات کامل تر در این زمینه ، به رساله ی مرجع تقلید خود مراجعه کنید.

شخص روزه دار باید به چند مساله توجه داشته باشد :

1-     حتماً باید پاک وارد اذان صبح شویم .

2- اگر برای غسل کردن فرصت داریم ، باید حتماً پیش از اذان صبح ، غسل کنیم وان روز را روزه بگیریم ، واگر نمی توانیم غسل کنیم ، باید تیمم کرده وروزه بگیریم ، بنابراین اگر غسل یا تیمم نکنیم ؛ گناه کرده ایم ونمی توانیم آن روزرا روزه بگیریم .

لباس و مکان نمازگزار

وقتی در پیشگاه خدا به نماز می ایستیم، باید لباس وبدن ما پاک باشد . بنابراین اگر با لباس یا بدن نجس نماز بخوانیم نمازمان باطل است ؛ یعنی مثل این است که اصلاً نماز نخوانده ایم . از این رو اگر بدن یا لباسمان نجس است ، باید آن را با آب بشوییم تا پاک شود .

برای این که بدن ولباسمان نجس نشود، باید مراقب باشیم با چیزهای نجس برخورد نکند.

بهترین مکان برای عبادت کردن مسجد است، وباید مواظب باشیم جایی که نماز می خوانیم پاک باشد. پس:

1-  مکانی که می خواهیم درآن نماز بخوانیم ، مال دیگران نباشد واگر مال دیگران است ، حتماًباید با رضایت او درآنجا نماز بخوانیم .

2-     سقف مکانی که می خواهیم در آن نماز بخوانیم ، به گونه ای باشد که بتوانیم در آن جا بایستیم وبعد به رکوع وسجده برویم .

3-     مکانی که برای نماز بر می گزینیم نباید نجس باشد ، ولی اگر نجس است باد خشک باشد ولباس وبدن ما نیز باید خشک باشد تا نجس نشود.

مفاهیم عبارات نماز

وقتی می گوییم «الله اکبر» می فهمیم که تو از همه ی آفریده ها بالاتر وبرتری .

وقتی می گوییم «اشهد ان لا اله الاالله » با تمام وجود اعلام میداریم که جز تو هیچ کس دیگری شایسته­ی پرستش نیست .

وقتی می گوییم« اشهد ان محمداً رسول الله »به همه اعلام می کنیم که خداشناسی جز از طریق «پیامبرشناسی» ممکن نیست .

وبا «اشهد ان علیاً ولی الله » فریاد بر می آوریم که امام شناسی کلید وشیوه ی پیامبرشناسی است .

وبا «حی علی الصلاه» در می یابیم که پس از شناخت خدا وپیامبر(ص) واما ، هیچ عملی برای رشد وکمال ما برتر ووالاتر از نماز نیست .

و«حی علی الفلاح» به ما می گوید : مطمئن باشید که رستگاری وپیروزی در گرو ارتباط با نماز است.

و«حی علی خیرالعمل» به ما اطمینان می دهد که نماز،حتی از جهاد در راه خدا هم ، برتر وبالاتر است .

وچون «حمد»و«سوره»می خوانیم مطمئن می شویم که برای رسیدن به کامیابی باید با قرآن در ارتباط باشیم .آیات آن را تلاوت کنیم ، معانی آن را بفهمیم وبه آن عمل کنیم .

چون به رکوع می رویم ، در برابرعظمت بی کران تو خم می شویم ، سر تعظیم فرود می آوریم وتو را از هر عیب ونقصی پاک ومنزه می شماریم.

وچون به سجده می رویم ، می فهمیم که آقایی وخوشبختی ما ، همه در سایه ی بندگی وخاکساریدر پیشگاه تو معنی پیدا می کند.

ودر تشهد می فهمیم که اگر حضرت محمد (صلی الله علیه واله ) ، به آن همه عظمت وبزرگی نایل آمد ، در پرتو عبودیت وبندگی تو بود.

ووقتی سلام نماز را می گوییم ، می فهمیم که پیامبر اسلام (ص) ، بندگان صالح وشایسته ، نمازگزاران وسایر مومنان هرچه دارند ، سر سفره ی رحمت وبرکت الهی است .

وقتی صبح وظهر وشام ما این گونه با نماز عطر آگین می شود ، کم کم آدم هایی آزاده ، شجاع ، منظم ، پاک، وفروتن وبزرگوار می شویم وهمه ی ویژگی های انسان بزرگ در ما پدیدار می شود.

نحوه پوشش نماز گزاران پسر یا مرد

1- این را به خاطر داشته باشیم که استفاده از حلقه ی طلا ، گردنبند طلا وعینک طلابرای پسران ومردان جایز نیست واگر با آن ها نماز بخوانیم ، نمازما باطل می شود.

2- همچنین استفاده از لباسهایی که از نخ ویا الیاف طلا بافته شده‌اندویالباس‌هایی که از ابریشم خالص تهیه‌شده‌اند برایمان جایزنیست واگر با این گونه لباس ها نماز بخوانیم ، نمازمان باطل می شود.

نماز جماعت

رسول خدا (ص) در عظمت نماز جماعت فرمودند : «صف های جماعت همانند صفوف فرشتگان در آسمان چهارم است .» (به نقل از کتاب راز نماز،صفحه ی101)

امام خمینی (ره) درموردنماز جماعت می فرمایند :«اگر در نماز کوتاهی بشود وهرکس بگوید خوب ، من خودم تنهایی می روم در خانه ام می خوانم ،خیر، نماز را در جماعت بخواند اجتماع باید باشد.(نقل از امام درسنگرنماز،صفحه ی138)

شرایط ونحوه ی خواندن نماز جماعت

امام جماعت باید مسلمان ، بالغ،عادل وشایسته و... باشد.

فاصله ی صف ها نباید بیش از یک گام باشد.

در نماز جماعت اذان واقامه نمی گوییم.

در آغاز ، همراه امام جماعت ، نیت می کنیم .

سپس همراه او تکبیره الاحرام را می گوییم .

آن گاه ساکت می مانیم ؛ زیرا در نماز جماعت خواندن حمد وسوره به عهده امام جماعت است .

پس از حمد وسوره همراه با امام جماعت به رکوع می رویم وبقیه اعمال وذکرهای نماز را همراه با امام جماعت وآهسته می خوانیم .

اذان

·          مستحب است که پیش از نمازهای یومیه (صبح، ظهر، عصر، مغرب وعشاء)اذان واقامه گفته شود.

·         لازم است بدانیم که ماباید مطابق با اذان شهری که در آن زندگی می کنیم، به نماز بایستیم .

·         خوب است تلاش کنیم تا همیشه نمازهایمان رادراول وقت بخوانیم وآن را تاخیرنیندازیم .

·         وقتی اذان صبح گفته می شود ، می توانیم نماز صبح را بخوانیم وتا طلوع آفتاب فرصت داریم .

·         وقتی اذان ظهررامی گویند، می توانیم نماز ظهر وعصر را بخوانیم وتا غروب آفتاب فرصت داریم .

·   هنگامی که اذان مغرب گفته می شود ، می توانیم نماز مغرب وعشا را بخوانیم وتانیمه شب شرعی وقت داریم .(نیمه شب شرعی ؛ 11ساعت و15 دقیقه بعد از اذان ظهر است)

قبله

چه زیباست که بکوشیم تا بتوانیم در انجام کارها وبه خصوص هنگام خواندن قرآن رو به قبله باشیم ؛ ولی در برخی از موارد ، رو به قبله بودن واجب است:

1-     هنگام خواندن نماز های واجب ومستحب باید رو به قبله باشیم .

2-     مسلمانی که در حال جان دادن ومردن است ، باید به پشت وبه گونه ای بخوابانند که کف پاهای او به سمت قبله باشد.

3-     هنگام دفن کردن مرده باید او را در قبر به پهلوی راست ورو به قبله بخوابانند .

4-     موقع سر بریدن حیوانات ، باید جلو بدن حیوان رو به قبله باشد.

اما از آن جا که احترام کعبه بر همه ی ما لازم است ، نباید هیچ کس هنگام رفتن به دستشویی رو به قبله یا پشت به قبله باشد؛ به همین خاطر مسلمانان ، سنگ توالت را برخلاف جهت قبله قرار می دهند . لازم به ذکر است که در تمام شهرهای ایران قبله به سمت جنوب غربی است .

نماز

نماز یک از مهم ترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود . عبادت های دیگر هم قبول می شوند واگر پذیرفته نشود، اعمال دیگر هم قبول نمی شوند. نمازهای پنچ گانه (یومیه) انسان را از گناهان پاک می کند ، همان گونه که اگر انسان در شبانه روز پنج نوبت خود را در آب پاکی شستشو کند ، چرک وکثافت در بدنش نمی ماند.سزاواراست که انسان نماز را در اول وقت بخواند .

نمازهای یومیه

به نمازهای صبح (دورکعتی) ،ظهر(چهاررکعتی)، عصر(چهاررکعتی)، مغرب(سه رکعتی)و عشا (چهاررکعتی) ، نمازهای یومیه می گویند.

نحوه ی خواندن نماز

برای خواندن نماز رو به قبله می ایستیم وپس از گفتن اذان واقامه ، نماز را شروع می کنیم وبه ترتیب زیر عمل می کنیم .

1-     نیت : باید نماز را به خاطر خشنودی خداوند وانجام فرمان او بخوانی . پس حواست را جمع وجور می کنی ، یعنی اگر کسی از تو پرسید چه می کنی ؟ می توانی به او بگویی ، می خواهم فلان نماز را بخوانم (مثلاًظهر) حالا اگر همین مطالب را در قلبت خطور بدهی ویا به زبان آوری ، آهسته یا بلند بگویی ، فرقی ندارد.

2- تکبیره الاحرام :حالادست ها را تا کنار گوش ها بالا می بری ، این کار«مستحب»است و می گویی «الله اکبر». وقتی تکبیره الاحرام را گفتی باید بدانی که تا پایان نماز ، برخی از کارها بر تو حرام وممنوع می شود. مثل :خوردن ،آشامیدن،خندیدن، سخن گفتن، راه رفتن واز قبله رو برگرداندن .

3- قرائت: پس از تکبیره الاحرام ، باید سوره حمد وپس از آن یکی از سوره های قرآن را به طور کامل بخوانی، به این کار قرائت می گویند .ما پسران ومردان باید حمد وسوره ی نماز صبح ،مغرب وعشارا بلند بخوانیم . اما حمد وسوره ی نمازهای ظهروعصر وهم چنین تسبیحات اربعه را درتمام نمازها باید آهسته بخوانیم .

4- رکوع: پس از خواندن حمد وسوره ، به شکلی که کف دست ها به زانوهایمان برسد ، خم می شویم که به آن « رکوع» می گویند. در رکوع می توانیم سه مرتبه بگوییم « سبحان الله » ویا یک بار بگوییم :«سبحان ربی العظیم وبحمده»

5- سجده : پس از رکوع کاملاًمی ایستیم وسپس به سجده می رویم . در سجده هفت عضو بدن را بر زمین می گذاریم : پیشانی، کف دو دست ،دوزانو، نوک انگشتان بزرگ دوپا.

اکنون ذکر سجده را می گوییم ، یعنی سه بار« سبحان الله » ویا یک بار بگوییم :«سبحان ربی الاعلی وبحمده». وقتی سجده ی اول را انجام داده ، بر می خیزیم . تا این لحظه یک رکعت نماز خوانده ام .

رکعت دوم

پس از تمام شدن رکعت اول ، می ایستیم ویک بار دیگر حمد وسوره می خوانیم . پس از آن مستحب است «قنوت»را انجام دهیم . یعنی کف دست هایمان را جلوی صورت ورو به آسمان می گیریم وهر دعایی را که خواستیم می خوانیم . مثل این دعای قرآنی : «ربنا اتنافی الدنیا حسنه وفی الاخره حسنه وقنا عذاب النار».

تشهد: پس از قنوت به رکوع وسجده می رویم .آنگاه تشهد می خوانیم یعنی می گوییم :

اشهد ان لا اله الاالله وحده لا شریک له. واشهد ان محمداً عبده ورسوله. اللهم صلی علی محمدوآل محمد.

سلام: اگر نماز ما دورکعتی است، پس از تشهد سلام می گوییم ونماز را به پایان می بریم .یعنی می گوییم :

السلام علیک ایهاالنبی ورحمه الله وبرکاته. السلام علیناوعلی عبادالله الصالحین. السلام علیکم ورحمه الله وبرکاته.

نماز سه رکعتی

اگربخواهیم نماز مغرب بخوانیم ، باید در رکعت دوم بعد از خواندن تشهد از جا برخیزیم وتسبیحات اربعه بخوانیم ، یعنی سه بار بگوییم: «سبحان الله والحمدلله ولا اله الالله والله اکبر»

آن گاه به رکوع رفته سپس دو سجده ، تشهد وسلام را به جا می آوریم ونماز را به پایان می رسانیم .

نماز چهاررکعتی

اگربخواهیم نماز ظهر ،عصریا عشا بخوانیم ، پس از خواندن رکعت سوم وبعد از سجده دوم از جا بر می خیزیم ورکعت چهارم را به جا می آوریم مانندرکعت سوم یعنی : تسبیحات اربعه ، رکوع ، دو سجده ، تشهد وسلام ؛ ونماز را به پایان می بریم .

پاک کننده ها (آب ، آفتاب ، زمین و...) :

یکی از مهم ترین پاک کننده ها آب است . آب ها به دو دسته تقسیم می شوند : 1- آب مطلق 2- آب مضاف

آب مطلق : آبی است که می توانیم بگوییم «آب است» بنابراین اگر کسی به ما بگوید قدری آب بده وما از آن آب به او بدهیم ، خواسته ی او را برآورده کرده ایم .

آب مطلق پنج نوع است :

1-     آب باران : در همان هنگام که از آسمان فرو می بارد.

2-     آب چاه

3-     آب جاری : مانند آب چشمه وقنات ، آب نهرها وجوی ها .

4-     آب کر: مانند آب حوض واستخر ، آب منبع بزرگ وآب داخل قطار

5-     آب قلیل (کم) : مانند آب کاسه ، آب آفتابه ، آب سماور وآب منبع کوچک .

یادمان باشد که تمام انواع آب های مطلق زمانی پاک کننده هستند که خودشان پاک باشند.

آب مضاف دو گونه است :

1-آبی که از چیز دیگری گرفته شده است.مانند: آب هندوانه ، آب سیب وآب گلاب .

2-آبی که با چیز دیگری مخلوط شده است ؛ به گونه ای که دیگر به آن آب نمی گویند ، بلکه می گویند آب ... ؛ مانند آب گل آلود، آب دوغ .

آب مضاف ، هیچ گاه پاک کننده نیست .

ما برای وضو گرفتن ، غسل کردن وپاک کردن چیزهای نجس ، از آب مطلق استفاده می کنیم وهیچ گاه برای چنین مواردی به سراغ آب مضاف نمی رویم .

معمولاً هم زمان با رسیدن افراد به سن بلوغ علائم وویژگیهای زیر در افراد پیدا می شود:

v       بلند شدن قامت

v       ازدیاد وزن

v       رشد سریع استخوان ها وماهیچه ها

v       رشد اعضای داخلی بدن

v       روییدن مو در صورت ودورگه شدن صدا

علاوه بر نشانه های بالا دو نشانه ی دیگر نیز هست که از نشانه های اصلی بلوغ جسمی وجنسی می باشند وعلائم رسیدن به تکلیف و واجب شدن احکام الهی بر آدمی نیز به شمار می آیند.

یکی این که در پایین شکم وبالای دستگاه تناسلی آدم ، موی زبر وخشن می روید.

دیگر این که از دستگاه تناسلی آدم ،‌مایعی به نام «منی» خارج می شودکه به این حالت « احتلام » می گویند. حالت احتلام در خواب برای آدم پیش می آید وزمان اتفاق افتادن آن و هم چنین تعداد دفعات آن درآدم ها متفاوت است. اگر این حالت برای ما پیش آید ، واجب است که برای خواندن نماز یا دست کشیدن روی خط های قرآن ویا رفتن به مسجد، غسل کنیم . (غسل «جنابت» ).

رسیدن به سن تکلیف ، یک نشانه ی دیگر هم دارد وآن پایان یافتن پانزده سال قمری است ؛ وچون هر سال قمری، 10روز و18 ساعت کم تر از سال شمسی است ، نوجوانی که 14 سال و6 ماه و18 روز داشته باشد ، تقریباً به سن تکلیف گام گذاشته است .

لازم نیست که هر سه نشانه در ما باشد تا به تکلیف برسیم ، همین که یکی از این سه نشانه در ما پیدا شد، «مکلف»شده ایم وواجب است به تکالیف الهی عمل کنیم .

نحوه انجام غسل جنابت

وقتی می خواهیم غسل کنیم ، در صورتی که چیزی روی پوست بدنمان هست ونمی گذارد آب به پوست برسد ، آن را بر طرف می کنیم و سپس غسل می کنیم ، به این ترتیب :

1-                  غسل جنابت می کنم قربه الی الله

2-                  سروگردن را می شوییم .

3-                  ان گاه نیمه راست بدن را می شوییم .

4-                  سپس نیمه چپ بدن را می شوییم .

تذکر : کسی که غسل جنابت انجام داده ، لازم نیست برای خواندن نماز ، وضو بگیرد.

وضو

برای وضو گرفتن به ترتیب زیر عمل می کنیم :

یادآوری: ابتدا ، صورت دست ها تا آرنج وپاها تا مچ را وارسی می کنیم تا اگر چیزی مثل چسب یا رنگ در آن هاست – که مانع رسیدن آب به پوست بدن است – آن را برطرف کنیم . هم چنین اگر ساعت یا انگشتری درر دست داریم ، باید هنگام وضو گرفتن آب را به زیر آن ها برسانیم وعبور دهیم .

1- نیت می کنیم ( یادر قلب می گذاریم ویا به زبان می آوریم ) ؛ به گونه ای که اگر کسی از ما بپرسد که می خواهی چه کار کنی ، بتوانیم به او بگوییم می خواهم برای خشنودی خدا وضو بگیرم .

2-     سپس صورت خود را از بالابه پایین می شوییم .

3-     سپس دست راست خود را از بالای آرنج تا نوک انگشتان می شوییم ؛ از بالا به پایین .

4-     پس از آن دست چپ را نیز مثل دست راست می شوییم .

5-     پس از شستن صورت ودستها ، ابتدا قسمت جلوی سر رامسح می کنیم؛ یعنی اگر موهای ما خیلی بلند نبوند، دست را روی موها گذاشته وکمی حرکت می کنیم ؛ولی اگرموهای ما بلند بودند، فرق سر را باز می کنیم وپوست سر یا بیخ موها را مسح می کنیم .

6- پس از مسح سر ، نوبت مسح پا هاست . ابتدا دست راست خود را روی پای راست می گذاریم واز سر انگشتان تا مفصل ساق پا را مسح می کنیم .

7-     درپایان ، دست چپ را روی پای چپ گذاشته وان را مثل پای راست ، مسح می کنیم .

تا زمانی که وضوی ما باطل نشده است، می توانیم با این وضو ، نماز را بخوانیم ، دست روی خط قرآن ونام های خدا وپیامبران وامامان معصوم «علیهم السلام » ، بگذاریم .

تیمم

تیمم فقط وفقط در جایی است که امکان وضو گرفتن برای ما نباشد واین عذر ما نزد خدا پذیرفته باشد ، مانند موارد زیر :

1-     آب در دسترسمان نیست .مثلاً آب قطع شده ویا به اندازه ی وضو آب نداریم ، یا در بیابان هستیم وپیدا کردن آب برایمان سخت است .

2-     آب هست ، اما مال دیگری است واو راضی نیست که با آن آب وضو بگیریم .

3-     آب هست ، ولی اگر بخواهیم وضو بگیریم ، وقت نماز می گذرد ونمازمان قضا می شود .

4-     آب هست ، اما چون بیمار هستیم ، آب برای ما ضرر دارد.

تیمم برخاک پاک ، سنگ پاک ، ریگ پاک وکلوخ پاک صحیح است .

تذکر: به هنگام تیمم نباید چیزهایی چون انگشتر ، حلقه ، چسب و... در کف وپشت دست ها ، پیشانی ، ابروها و بالای بینی وجود داشته باشد.

نحوه تیمم کردن

§         ابتدا نیت می کنیم ، به گونه ای که اگر کسی از ما بپرسد چه می کنید ، بگوییم به جای وضو ویا غسل تیمم می کنیم .

§         سپس کف هر دو دست را هم زمان بر چیزی که تیمم برآن صحیح است می زنیم .

§   کف دودست را به تمام پیشانی ودوطرف آن ، از جایی که موی سر رویده تا بالای بینی وابروها می کشیم (از بالابه پایین).

§         پس از آن،کف دست چپ را به تمام پشت دست راست می کشیم. از مچ به طرف نوک انگشتان.

§         در پایان کف دست راست را به تمام پشت دست چپ می کشیم. از مچ به طرف نوک انگشتان.

نکته ی1: همه ی این مراحل پنج گانه را به ترتیب وپشت سر هم انجام می دهیم وبین آن ها فاصله نمی اندازیم .

نکته ی2: وقتی تیمم کردیم . مثل این است که وضو گرفته ایم ، بنابراین :

الف: هرکاریکه با وضو می توانستیم انجام دهیم ، با تیمم نیز می توانیم انجام دهیم .

ب: هر چیزی که وضو را باطل می کند ، تیمم را نیز باطل می کند.

نکته ی3: یادمان باشد که هر وقت عذر ما بر طرف شد وتوانستیم وضو بگیریم ویا غسل کنیم ، دیگر تیمم باطل می شودوحق استفاده از آن را نداریم .

احکام ویژه پسران دوره متوسطه اول

باسمه تعالی

تقلید :

تقلید در احکام یعنی عمل کردن به دستور مجتهد (مرجع تقلید)

مرجع تقلید کسی است که با استفاده از قرآن کریم ، سخنان پیشوایان معصوم (حدیث) وعقل ، احکام زندگی را به دست می آورد ، وچون مادر این زمینه تخصص ومهارت کافی نداریم، ازاو تقلید می نماییم.

انسان وقتی به سن تکلیف (بلوغ) می رسد، واجب است که در تمام احکام دینی به یکی از مراجع بزرگوار تقلید مراجعه نماید وبر اساس مطالبی که در رساله ی او نوشته شده عمل کند.

مهم ترین ویژه گی های مرجع تقلید

1-  مجتهد باشد؛ یعنی به درجه ای از دانش رسیده باشد که بتواند احکام الهی را از منابع دینی به دست آورد.

2-      اعلم باشد؛ یعنی از سایر مجتهدان، داناتروورزیده تر باشد.

3-      عادل باشد­؛ یعنی اهل گناه نباشد؛ گناه بزرگ انجام ندهد واز تکرار گناهان کوچک نیز بپرهیزد.

4-      زنده باشد؛ بنابراین نمی توان به مجتهدی که از دنیا رفته مراجعه کرد.

5-      شیعه باشد وبه امامت دوازده امام معصوم (علیهم السلام ) اعتقاد داشته باشد.

ما باید  از راههای صحیح  که در رساله ها ذکر شده است مرجع تقلید خود را انتخاب کرده ودر تمام مسائل دینی ، به او ویا رساله توضیح المسائل همان مرجع ، مراجعه کنیم.

انواع کارها واعمال انسان از دیدگاه دین عبارتند از : واجب ، حرام ، مستحب، مکروه ومباح

1-برخی از کارها را باید انجام بدهیم واگر کسی از انجام آن ها خودداری کند، مجازات می شود. به این کارها «واجب»می گویند.

مانند : نماز، روزه، پوشش اسلامی ، امر به معروف ونهی از منکر واحترام به پدر ومادر.

2-از انجام برخی از کارها باید پرهیز کنیم وگرنه مجازات می شویم . به این کارها «حرام» می گویند. مانند: دروغ گفتن، غیبت کردن، گوش دادن به موسیقی مبتذل ، نگاه آلوده به نامحرم واذیت وآزار پدر ومادر .

3-انجام برخی از کارها خوب وشایسته است واگر کسی آن ها را انجام دهد خداوند به او پاداش می دهد ولی اگر کسی آن ها را انجام ندهد ، مجازات نمی شود ، به این کارها «مستحب» می گویند.

مانند: رفتن به مسجد ، شرکت در نماز جماعت ، کمک به نیازمندان واحترام به بزرگ ترها .

4-برخی از کارها را بهتر است انجام ندهیم . خداوند به کسانی که این کارها را ترک می کنند پاداش می دهد ولی اگر آن ها را انجام دهند مجازات نمی شوند. به این کارها «مکروه» می گویند . مانند پوشیدن لباس سیاه وچرک در نماز ، خوردن غذای داغ

5-انجام دادن ویا انجام ندادن برخی از کارها یکسان است وپاداش ومجازاتی در پی ندارد . به این کارها « مباح» می گویند . مانند : گفتن سخنانی که برای ما ودیگران نه سود دارد ونه زیان .

نجاسات :

به چیزهای ناپاک نجس می گویند.
«ادرار»،«مدفوع»و«خون» ما انسان ها نجس است وهم چنین وقتی انسان بمیرد ، جسد او نجس می شود . البته تازمانی که اورا غسل میت نداده باشند. پس هرگاه اورا غسل بدهند، جسدش پاک می شود.

چیزهای نجس در صورتی می توانند چیزهای پاک را نجس کنند ، که :

1-                 پاک یا نجس یا هردو تر «خیس»باشند.

2-                 دو چیز نجس وپاک به یکدیگر برخوردکنند.

3-                 رطوبت از یکی به دیگری سرایت کند.

پس  اگر هردو خشک باشند یا با هم برخورد نکنند ویا رطوبت از یکی به دیگری سرایت نکند ، هیچ گاه چیز پاک نجس نمی شود.

حیوانات پاک ونجس :

1-     گروهی از حیوانات خون جهنده ندارند؛ یعنی اگر رگی از بدنشان بریده شود ، خون بیرون نمی جهد مانند : ماهی ، قورباغه ، سوسک و پشه . همه چیز این حیوانات پاک است .

2-     گروه دیگری از حیوانات که خون جهنده دارند ، یعنی اگر رگی از بدنشان بریده شود خون بیرون می جهد این حیوانات دو دسته اند :            

الف – حیوانات حلال گوشت : یعنی حیواناتی که خوردن گوشت آنها حلال است . مثل : گاو، گوسفند،مرغ، شتروگنجشک . همه چیز این حیوانات حتی ادرارومدفوعشان پاک است ، ولی خون و مردار آن ها نجس است .

ب- حیوانات حرام گوشت : یعنی حیواناتی که خوردن گوشت آن ها حرام است . مانند: موش ، گربه وخرگوش . ادرار ، مدفوع ، خون و مردار این حیوانات نجس است .

سگ وخوکی که در خشکی زندگی می کنند . همه چیز وتمام بدن آن ها نجس است .

سگ را به هیچ شیوه­ای نمی­توان پاک کرد، بنابراین نظافت و دستشویی بردن سگ، باعث پاکی او نمی­شود.

پ