پاک کننده ها (آب ، آفتاب ، زمین و...) :

یکی از مهم ترین پاک کننده ها آب است . آب ها به دو دسته تقسیم می شوند : 1- آب مطلق 2- آب مضاف

آب مطلق : آبی است که می توانیم بگوییم «آب است» بنابراین اگر کسی به ما بگوید قدری آب بده وما از آن آب به او بدهیم ، خواسته ی او را برآورده کرده ایم .

آب مطلق پنج نوع است :

1-     آب باران : در همان هنگام که از آسمان فرو می بارد.

2-     آب چاه

3-     آب جاری : مانند آب چشمه وقنات ، آب نهرها وجوی ها .

4-     آب کر: مانند آب حوض واستخر ، آب منبع بزرگ وآب داخل قطار

5-     آب قلیل (کم) : مانند آب کاسه ، آب آفتابه ، آب سماور وآب منبع کوچک .

یادمان باشد که تمام انواع آب های مطلق زمانی پاک کننده هستند که خودشان پاک باشند.

آب مضاف دو گونه است :

1-آبی که از چیز دیگری گرفته شده است.مانند: آب هندوانه ، آب سیب وآب گلاب .

2-آبی که با چیز دیگری مخلوط شده است ؛ به گونه ای که دیگر به آن آب نمی گویند ، بلکه می گویند آب ... ؛ مانند آب گل آلود، آب دوغ .

آب مضاف ، هیچ گاه پاک کننده نیست .

ما برای وضو گرفتن ، غسل کردن وپاک کردن چیزهای نجس ، از آب مطلق استفاده می کنیم وهیچ گاه برای چنین مواردی به سراغ آب مضاف نمی رویم .

معمولاً هم زمان با رسیدن افراد به سن بلوغ علائم وویژگیهای زیر در افراد پیدا می شود:

v       بلند شدن قامت

v       ازدیاد وزن

v       رشد سریع استخوان ها وماهیچه ها

v       رشد اعضای داخلی بدن

v       روییدن مو در صورت ودورگه شدن صدا

علاوه بر نشانه های بالا دو نشانه ی دیگر نیز هست که از نشانه های اصلی بلوغ جسمی وجنسی می باشند وعلائم رسیدن به تکلیف و واجب شدن احکام الهی بر آدمی نیز به شمار می آیند.

یکی این که در پایین شکم وبالای دستگاه تناسلی آدم ، موی زبر وخشن می روید.

دیگر این که از دستگاه تناسلی آدم ،‌مایعی به نام «منی» خارج می شودکه به این حالت « احتلام » می گویند. حالت احتلام در خواب برای آدم پیش می آید وزمان اتفاق افتادن آن و هم چنین تعداد دفعات آن درآدم ها متفاوت است. اگر این حالت برای ما پیش آید ، واجب است که برای خواندن نماز یا دست کشیدن روی خط های قرآن ویا رفتن به مسجد، غسل کنیم . (غسل «جنابت» ).

رسیدن به سن تکلیف ، یک نشانه ی دیگر هم دارد وآن پایان یافتن پانزده سال قمری است ؛ وچون هر سال قمری، 10روز و18 ساعت کم تر از سال شمسی است ، نوجوانی که 14 سال و6 ماه و18 روز داشته باشد ، تقریباً به سن تکلیف گام گذاشته است .

لازم نیست که هر سه نشانه در ما باشد تا به تکلیف برسیم ، همین که یکی از این سه نشانه در ما پیدا شد، «مکلف»شده ایم وواجب است به تکالیف الهی عمل کنیم .

نحوه انجام غسل جنابت

وقتی می خواهیم غسل کنیم ، در صورتی که چیزی روی پوست بدنمان هست ونمی گذارد آب به پوست برسد ، آن را بر طرف می کنیم و سپس غسل می کنیم ، به این ترتیب :

1-                  غسل جنابت می کنم قربه الی الله

2-                  سروگردن را می شوییم .

3-                  ان گاه نیمه راست بدن را می شوییم .

4-                  سپس نیمه چپ بدن را می شوییم .

تذکر : کسی که غسل جنابت انجام داده ، لازم نیست برای خواندن نماز ، وضو بگیرد.

وضو

برای وضو گرفتن به ترتیب زیر عمل می کنیم :

یادآوری: ابتدا ، صورت دست ها تا آرنج وپاها تا مچ را وارسی می کنیم تا اگر چیزی مثل چسب یا رنگ در آن هاست – که مانع رسیدن آب به پوست بدن است – آن را برطرف کنیم . هم چنین اگر ساعت یا انگشتری درر دست داریم ، باید هنگام وضو گرفتن آب را به زیر آن ها برسانیم وعبور دهیم .

1- نیت می کنیم ( یادر قلب می گذاریم ویا به زبان می آوریم ) ؛ به گونه ای که اگر کسی از ما بپرسد که می خواهی چه کار کنی ، بتوانیم به او بگوییم می خواهم برای خشنودی خدا وضو بگیرم .

2-     سپس صورت خود را از بالابه پایین می شوییم .

3-     سپس دست راست خود را از بالای آرنج تا نوک انگشتان می شوییم ؛ از بالا به پایین .

4-     پس از آن دست چپ را نیز مثل دست راست می شوییم .

5-     پس از شستن صورت ودستها ، ابتدا قسمت جلوی سر رامسح می کنیم؛ یعنی اگر موهای ما خیلی بلند نبوند، دست را روی موها گذاشته وکمی حرکت می کنیم ؛ولی اگرموهای ما بلند بودند، فرق سر را باز می کنیم وپوست سر یا بیخ موها را مسح می کنیم .

6- پس از مسح سر ، نوبت مسح پا هاست . ابتدا دست راست خود را روی پای راست می گذاریم واز سر انگشتان تا مفصل ساق پا را مسح می کنیم .

7-     درپایان ، دست چپ را روی پای چپ گذاشته وان را مثل پای راست ، مسح می کنیم .

تا زمانی که وضوی ما باطل نشده است، می توانیم با این وضو ، نماز را بخوانیم ، دست روی خط قرآن ونام های خدا وپیامبران وامامان معصوم «علیهم السلام » ، بگذاریم .

تیمم

تیمم فقط وفقط در جایی است که امکان وضو گرفتن برای ما نباشد واین عذر ما نزد خدا پذیرفته باشد ، مانند موارد زیر :

1-     آب در دسترسمان نیست .مثلاً آب قطع شده ویا به اندازه ی وضو آب نداریم ، یا در بیابان هستیم وپیدا کردن آب برایمان سخت است .

2-     آب هست ، اما مال دیگری است واو راضی نیست که با آن آب وضو بگیریم .

3-     آب هست ، ولی اگر بخواهیم وضو بگیریم ، وقت نماز می گذرد ونمازمان قضا می شود .

4-     آب هست ، اما چون بیمار هستیم ، آب برای ما ضرر دارد.

تیمم برخاک پاک ، سنگ پاک ، ریگ پاک وکلوخ پاک صحیح است .

تذکر: به هنگام تیمم نباید چیزهایی چون انگشتر ، حلقه ، چسب و... در کف وپشت دست ها ، پیشانی ، ابروها و بالای بینی وجود داشته باشد.

نحوه تیمم کردن

§         ابتدا نیت می کنیم ، به گونه ای که اگر کسی از ما بپرسد چه می کنید ، بگوییم به جای وضو ویا غسل تیمم می کنیم .

§         سپس کف هر دو دست را هم زمان بر چیزی که تیمم برآن صحیح است می زنیم .

§   کف دودست را به تمام پیشانی ودوطرف آن ، از جایی که موی سر رویده تا بالای بینی وابروها می کشیم (از بالابه پایین).

§         پس از آن،کف دست چپ را به تمام پشت دست راست می کشیم. از مچ به طرف نوک انگشتان.

§         در پایان کف دست راست را به تمام پشت دست چپ می کشیم. از مچ به طرف نوک انگشتان.

نکته ی1: همه ی این مراحل پنج گانه را به ترتیب وپشت سر هم انجام می دهیم وبین آن ها فاصله نمی اندازیم .

نکته ی2: وقتی تیمم کردیم . مثل این است که وضو گرفته ایم ، بنابراین :

الف: هرکاریکه با وضو می توانستیم انجام دهیم ، با تیمم نیز می توانیم انجام دهیم .

ب: هر چیزی که وضو را باطل می کند ، تیمم را نیز باطل می کند.

نکته ی3: یادمان باشد که هر وقت عذر ما بر طرف شد وتوانستیم وضو بگیریم ویا غسل کنیم ، دیگر تیمم باطل می شودوحق استفاده از آن را نداریم .